พราหมณวรรค:10.เรื่องชฎิลพราหมณ์

10.เรื่องชฎิลพราหมณ์

พระศาสดา  เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน  ทรงปรารภพราหมณ์ผู้มีความเลื่อมใสมาก  ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า  ชฏาหิ  เป็นต้น

ครั้งหนึ่ง  ชฏิลพราหมณ์  คิดว่า  “เราเกิดดีแล้วทั้งฝ่ายมารดาทั้งฝ่ายบิดา  เกิดในตระกูลพราหมณ์  ถ้าสมณโคดมตรัสเรียกพระสาวกทั้งหลายของพระองค์ว่า  พราหมณ์  การที่พระองค์ตรัสเรียกเราอย่างนั้นบ้าง  ก็เป็นการสมควร”  จึงเข้าไปเฝ้าพระศาสดา  ทูลถามความข้อนี้

พระศาสดาตรัสกับพราหมณ์นั้นว่า  “พราหมณ์  เราไม่เรียกว่า พราหมณ์  ด้วยเหตุเพียงสวมใส่ชฎา  ไม่เรียกด้วยเหตุเพียงชาติและโคตร  แต่เราเรียกผู้มีสัจจะอันแทงตลอดแล้วเท่านั้นว่า   เป็นพราหมณ์”

จากนั้น  พระศาสดาได้ตรัสพระธรรมบท  พระคาถานี้ว่า

 

น  ชฏาหิ  โคตฺเตน

น  ชจฺจา  โหติ  พฺราหฺมโณ

ยมฺหิ  สจฺจญฺจ  ธมฺโม  จ

โส  สุจิ  โส  จ  พฺราหฺมโณ ฯ

บุคคลย่อมเป็นพราหมณ์  ด้วยชฎา

ด้วยโคตร  ด้วยชาติ  หามิได้

สัจจะ  และธรรมมีอยู่ในผู้ใด

ผู้นั้น  เป็นผู้สะอาด

และผู้นั้นเป็นพราหมณ์.

เมื่อพระธรรมเทศนาจบลง   ชนเป็นอันมาก  บรรลุอริยผลทั้งหลาย  มีโสดาปัตติผลเป็นต้น.