พราหมณวรรค:13.เรื่องพราหมณ์คนใดคนหนึ่ง

13. เรื่องพราหมณ์คนใดคนหนึ่ง

พระศาสดา  เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน  ทรงปรารภพราหมณ์คนใดคนหนึ่ง  ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า  น  จาหํ  เป็นต้น

ในกาลครั้งหนึ่ง  มีพราหมณ์คนหนึ่ง   คิดว่า  “พระสมณโคดม  ตรัสเรียกสาวกทั้งหลายของพระองค์ว่า  พราหมณ์  ส่วนเราก็เป็นผู้เกิดในกำเนิดพราหมณ์  การที่พระองค์ตรัสเรียกเราอย่างนั้นบ้าง  ก็เป็นการสมควร”  เข้าไปเฝ้าพระศาสดา  ทูลถามความข้อนี้  พระศาสดาตรัสว่า  “พราหมณ์  เราย่อมไม่เรียกว่า พราหมณ์  ด้วยเหตุพียงเกิดในกำเนิดพราหมณ์เท่านั้น  ส่วนผู้ใดไม่มีกิเลสเครื่องกังวล  ไม่ถือมั่น  เราเรียกผู้นั้นว่า  เป็นพราหมณ์”

จากนั้น  พระศาสดาตรัสพระธรรมบท  พระคาถานี้ว่า

น  จาหํ  พฺราหฺมณํ   พฺรูมิ

โยนิชํ  มตฺติสมฺภวํ

โภวาที  นาม  โส  โหติ

ส  เว  โหติ  สกิญฺจโน

อกิญฺจนํ  อนาทานํ

ตมหํ  พฺรูมิ  พฺราหฺมณํ ฯ

เราไม่เรียกบุคคลผู้เกิดแต่กำเนิด

ผู้มีมารดาเป็นแดนเกิดว่า  เป็นพราหมณ์

เขาย่อมเป็นผู้ชื่อว่าโภวาที

เขาย่อมเป็นผู้มีกิเลสเครื่องกังวล

เราเรียกผู้ไม่มีกิเลสเครื่องกังวล

ผู้ไม่ถือมั่นว่า  เป็นพราหมณ์.

เมื่อพระธรรมเทศนาจบลง  พราหมณ์นั้น  บรรลุโสดาปัตติผล  พระธรรมเทศนา  มีประโยชน์  แม้แก่มหาชนผู้มาประชุมกัน.