ปัณฑิตวรรค:02.เรื่องภิกษุอัสสชิและปุนัพพสุกะ

02. เรื่องภิกษุอัสสชิและปุนัพพสุกะ

พระศาสดา  เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน  ทรงปรารภภิกษุอัสสชิและภิกษุปุนัพพสุกะ   ตรัสพระธรรมบท พระคาถาที่ 77 นี้ ที่กิฏาคีรี

พระอัสสชิและพระปุนัพพสุกะ  พร้อมด้วยภิกษุบริวาร 500 รูป ไปพักอยู่ในกิฏาคีรี  ขณะที่พระภิกษุเหล่านี้อยู่ที่นี่ ได้หาเลี้ยงชีพโดยการปลูกไม้ดอกและไม้ผลเพื่อขาย  ซึ่งเป็นการละเมิดวินัยของพระภิกษุ

พระศาสดาทรงสดับข่าวนั้นแล้ว ตรัสเรียกพระอัครสาวกทั้ง ๒ พร้อมด้วยบริวารมา  เพื่อทรงประสงค์ทำปัพพาชนียกรรมแก่ภิกษุเหล่านั้น  ตรัสว่า “ สารีบุตรและโมคคัลลานะ เธอจงพากันไปเถิด ในภิกษุเหล่านั้น เหล่าใดไม่เชื่อฟังคำของเธอ  จงทำปัพพาชนียกรรมแก่ภิกษุเหล่านั้น  ส่วนเหล่าใดเชื่อฟัง  จงว่ากล่าวพร่ำสอน  ธรรมดาว่าผู้ว่ากล่าวสั่งสอน  ย่อมไม่เป็นที่รักของผู้ที่มิใช่บัณฑิตเหล่านั้น  แต่เป็นที่รักที่ชอบใจของบัณฑิตทั้งหลาย”

จากนั้น พระศาสดาได้ตรัสพระธรรมบท พระคาถาที่ 77 ว่า

โอวเทยฺยานุสาเสยฺย

อสพฺพา จ นิวารเย

สตํ หิ โส ปิโย โหติ

อสตํ โหติ อปฺปิโยฯ

พึงว่ากล่าวตักเตือนกัน

และพึงห้ามกันจากความไม่ดี

ผู้ว่ากล่าวตักเตือน

เป็นที่รักของคนดี

แต่ไม่เป็นที่รักของคนไม่ดี.

เมื่อพระสัทธรรมเทศนาจบลง  ชนเป็นอันมาก  ได้บรรลุพระอริยผลทั้งหลาย  มีพระโสดปัตติผลเป็นต้น

ฝ่ายพระสารีบุตรและพระโมคคัลลานะ  ก็ไปที่กิฏาคีรีนั้น  ว่ากล่าวสั่งสอนภิกษุเหล่านั้นแล้ว ในภิกษุเหล่านั้น  บางพวกก็รับโอวาทแล้วตั้งใจประพฤติปฏิบัติ  บางพวกก็สึกไป  บางพวกต้องปัพพาชนียกรรม.