ทัณฑวรรค:02. เรื่องภิกษุฉัพพัคคีย์

02. เรื่องภิกษุฉัพพัคคีย์

พระศาสดา  เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน  ทรงปรารภภิกษุฉัพพัคคีย์  ตรัสพระธรรมเทศฯนี้ว่า สพฺเพ ตสนฺติ  เป็น

ต้น

ในสมัยหนึ่ง  พวกภิกษุฉัพพัคคีย์(ภิกษุกลุ่ม 6)  หลังจากที่ได้ใช้มือทุบตีภิกษุสัตตรสพัคคีย์(ภิกษุกลุ่ม 17)  แล้ว  ก็ได้เกิดวิวาทกันเพื่อแย่งชิงเสนาสนะแห่งเดียวกันนั้นอีก  และได้เงื้อมือขึ้นเพื่อจะทุบตีอีก   พระที่จะถูกทุบตีก็ส่งเสียงร้องเพราะกลัวตาย  พระศาสดาได้ยินเสียงของภิกษุเหล่านั้น  และได้ตรัสถาม  เมื่อทราบสาเหตุนั้นแล้ว  ตรัสว่า  “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย  จำเดิมแต่นี้ไป  ภิกษุไม่ควรทำเช่นนี้  ภิกษุใดทำ  ภิกษุนั้นย่อมต้องอาบัติ”  ทรงบัญญัติตลสัตติกสิกขาบท  ตรัสว่า  “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย  ภิกษุทราบว่า  แม้สัตว์เหล่าอื่นย่อมหวาดหวั่นต่ออาชญา  อย่างเดียวกับเราเหมือนกัน  อนึ่ง  ชีวิตก็ย่อมเป็นที่รักของสัตว์เหล่านั้น  เหมือนของเราโดยแท้   ก็ไม่ควรประหารเอง  และไม่ควรสั่งให้ผู้อื่นประหารด้วย  จากนั้น  พระศาสดาตรัสพระธรรมบท  พระคาถานี้ว่า

สพฺเพ  ตสนฺติ  ทณฺฑสฺส

สพฺเพสํ  ชีวิตํ  ปิยํ

อตฺตานํ  อุปมํ  กตฺวา

น  หเนยฺย  น  ฆาตเย  ฯ

สัตว์ทั้งหมด  ย่อมหวาดหวั่นต่ออาชญา

ชีวิตย่อมเป็นที่รักของสัตว์ทั้งหลาย

บุคคลควรทำตนให้เป็นอุปมาแล้ว

ไม่ควรฆ่าเอง  ไม่ควรใช้ให้ฆ่าผู้อื่น.
 
เมื่อพระธรรมเทศนาจบลง  ชนเป็นอันมาก  บรรลุอริยผลทั้งหลาย มีโสดาปัตติผลเป็นต้น