ปิยวรรค:04.เรื่องเจ้าลิจฉวี

04.เรื่องเจ้าลิจฉวี

พระศาสดา  เมื่อประทับอยู่ในเมืองเวสาลี  ประทับอยู่ ณ กูฏาคารศาลา  ทรงปรารภพวกเจ้าลิจฉวี   ตรัสธรรมเทศนานี้ว่า  รติยา  ชายเต  เป็นต้น

ในวันแสดงมหรสพวันหนึ่ง  เจ้าลิจฉวี  ต่างองค์ต่างประดับด้วยเครื่องประดับไม่เหมือนกัน  ดำเนินออกจากเมืองจะเสด็จไปที่อุทยาน  พระศาสดา  เสด็จเข้าไปบิณฑบาต  พร้อมด้วยภิกษุทั้งหลาย  ทรงเห็นเจ้าลิจฉวีเหล่านั้น  จึงตรัสกับภิกษุทั้งหลายว่า  “ภิกษุทั้งหลาย  พวกเธอจงดูพวกเจ้าลิจฉวี  พวกที่ไม่เคยเห็นเทวดาชั้นดาวดึงส์   ก็จงดูเจ้าลิจฉวีเหล่านี้เถิด”  แล้วเสด็จเข้าไปในเมือง

พวกเจ้าลิจฉวีเหล่านั้น  พาหญิงนครโสเภณีเข้าไปในอุทยานด้วย  แล้วเกิดความหึงหวง  แย่งยิ่งนางงามนี้  จนเกิดการต่อสู้   ประหัตถ์ประหาร  ถึงกับบางคนเลือดตกยางออก  ถูกหามออกมาจากอุทยาน  สวนทางเข้ากับพระศาสดาและพระภิกษุสงฆ์ที่เพิ่งเสด็จกลับจากบิณฑบาต  ภิกษุกราบทูลพระศาสดาว่า  “พระเจ้าข้า  พวกเจ้าลิจฉวี เมื่อเช้าตรู่ ประดับประดาแล้ว  ออกจากพระนครราวะพวกเทวดา  บัดนี้  อาศัยหญิงคนหนึ่ง  ถึงความพินาศนี้แล้ว”  พระศาสดาตรัสว่า “ ภิกษุทั้งหลาย  ความโศกก็ดี  ภัยก็ดี  เมื่อจะเกิด  ย่อมอาศัยความยินดีนั่นเองเกิด”

จากนั้น  พระศาสดาได้ตรัสพระธรรมบท  พระคาถานี้ว่า

รติยา  ชายเต  โสโก

รติยา  ชายเต  ภยํ

รติยา  วิปฺปมุตฺตสฺส

นตฺถิ  โสโก  กุโต  ภยํ  ฯ

ความโศก ย่อมเกิดแต่ความยินดี

ภัยย่อมเกิดแต่ความยินดี

ความโศกย่อมไม่มี  แก่ผู้พ้นวิเศษแล้วจากความยินดี

ภัยจักมีแต่ไหน.

เมื่อพระธรรมเทศนาจบลง  ชนเป็นอันมาก บรรลุอริยผลทั้งหลาย  มีโสดาปัตติผลเป็นต้น.